Friday 1 June 2018

Longitude and Latitude ( Gride ) မ်ဥ္းမ်ားအေႀကာင္း


ပထ၀ီ၀င္ ကႀကီး ခေခြး
Longitude and Latitude ( Gride )  မ်ဥ္းမ်ားအေႀကာင္း 
တကၠသိုလ္ေမာင္သုည ( ပထ၀ီ၀င္ )
သင္ဘယ္နို္င္ငံမွာေနသလဲ သင္ဘယ္ျမိဳ႔မွာေနသလဲ ?
သင္ေနတဲ့ျမိဳ႔ ကဘယ္လတၱီတြတ္မ်ဥ္း နဲ ႔ဘယ္ေလာင္ဂ်ီတြတ္မ်ဥ္းေပၚမွာရွိေနလဲ ?
နုိင္ငံတစ္နို္င္ငံ ျမိဳ႔တစ္ျမိဳ႔ရဲ႔တည္ေနရာကို ကမၻာေျမပုံေပၚမွာ ရွာလုိ႔လြယ္ေအာင္ ကမၻာႀကီးလုံးႀကီးကို
အလ်ားလုိက္ လတၱီတြတ္မ်ဥ္းေတြနဲ႔ ေဒါင္လိုက္ ေလာင္ဂ်ီတြတ္မ်ဥ္းေတြေရးဆဲြထားတယ္ကဲြ႔
ေလာင္ဂ်ီတြတ္ လတၱီတြတ္လုိင္းေတြကို Gride  လုိင္းေတြလုိ႔လဲေခၚပါတယ္
ပထ၀ီ၀င္ဘာသာဟာ လူတို္င္းနဲ႔ေန႔စဥ္ထိေတြေနတယ္ဆိုတာသတိမထားမႀိကလုိ႔ပါ။
ဒီေန႔မိုးရြာမလား ? ေနပူမလား ? ဒီနွစ္ကအရင္နွစ္ေတြထက္ပိုပူသလုိဘဲေနာ္
ငလ်င္ေတြကလဲလွဳတ္လုိက္တာ စသည္ျဖင့္လူေတြေန႔စဥ္ႀကုံံေတြ႔ေနရတာေတြဟာပထ၀ီ၀င္နဲ႔
ပတ္သက္တဲ့အေႀကာင္းအေႀကာင့္ဘဲျဖစ္ပါတယ္၊ဒါေႀကာင့္ပထ၀ီ၀င္ဘာသာရပ္ဟာသိထားသင့္တဲ့
ဘာသာရပ္တခုျဖစ္ပါတယ္၊ပထ၀ီ၀င္ဆိုတာတကယ္ေတာ့ကမၻာႀကီးနဲ႔လူေတြဆက္စပ္ေနတဲ့
အေႀကာင္းပါ။လူသားေတြအားလုံးဟာကမၻာာႀကီးေပၚမွာေနထို္င္ေနႀကတာျဖစ္တယ္၊
ကမၻႀကိီးဟာလူသားေတြရဲ႔ေနအိမ္ဘဲ။ကိုယ္အိမ္အေႀကာင္းေတာ့သိထားသင့္တာေပါ့
ကဲကိုယ္ေနတဲ့အိမ္ေႀကာင္းကိုယ္ဘယ္ေလာက္သိသလဲ၊ကမၻာႀကီးရဲ့အေႀကာင္းဘယ္ေလာက္
သိႀကသလဲၿကည့္ႀကရေအာင္၊
ကမၻာႀကီးဟာမိမိ၀န္ရုိးေပၚမွာနွစ္ဆယ္သုံးနွစ္ပိုင္းတပိုင္းဒိီကရီတိမ္းေစာင္းျပီး၂၄နာရီကို
တစ္ပတ္ရေအာင္လည္ပတ္ေနတယ္၊ကမၻာႀကီးရဲအ၀န္းဟာမိုင္ေပါင္း၂သိ္န္း၄ေသာင္းရွိတယ္တဲ့၊
အဲဒီလုိဆိုရင္က်ြန္ေတာ္တုိ႔တေတြဟာတေန႔ကုိမိုင္ေပါင္း၂သိန္းး၄ေသာင္းေလာက္သြားနိုင္တဲ့
ယဥ္ႀကီးကိုစီျပီးခရီးသြားေနႀကတယ္ေပါ့ ၂၄နာရီကို၂သိ္န္းး၄ေသာင္းဆိုေတာ့တနာရီကိုမိုင္
တစ္ေသာင္းနွံွွဳးနဲ႔ေမာင္းေနတဲ့ယဥ္ႀကိီးကိုစီးျပီးသြားေနတယ္လုိ႔ဆိုရမွာေပါ့၊ဒါတင္ဘယ္ကမလဲ
အဲဒီလုိမိမိိ၀င္ရုိးေပၚမွာ၂၄နာရီတပတ္ရေအာင္လည္ပတ္ရင္းနဲ ေနႀကီးကုိလဲ၃၆၅ရက္မွာတစ္ပတ္
ရေအာင္ပတ္ေနတယ္ေလ ၊အဲဒီေတာ့ဘာျဖစ္ေတြလဲလာသလဲ ဆုိေတာ့
- ေနကိုျမင္ေနရတဲ့ ေန႔ ဆုိတာနဲ ေနကိုမျမင္ရတဲ့ ဆိုတာျဖစ္လာတယ္၊
- ေနြ၊မုိး၊ေဆာင္းဆုိတဲ့ရာသီဥတုေတြျဖစ္လာရတာေပါ့၊


2

ကမၻာႀကီးမိမိ၀န္ရုိးေပၚမွာ ၂၃ . ဒီဂရီတိမ္းေစာင္းျပီးေနကုိလွည့္ပတ္ေနပုံကိုမ်က္စိထဲျမင္  
လာရေအာင္  ႀကည့္လုိက္ႀကရေအာင္ေနာ္    ( ၂၃  နွစ္ပိ္ုင္းတစ္ပိုင္း ဒီဂရီတိမ္းေစာင္တယ္လုိ႔
လဲေျပာလုိ႔ရတယ္ေနာ္ )          
                                                                                   
Description: D:\Basice Geohraphy\ecliptic_plane 03.jpg

1 - ကမၻာႀကီး မိမိ၀င္ရုိးေပၚမွာ ၂၃.၅ ဒီဂရီတိမ္းေစာင္းျပီးလည္ေနတဲ့အတြက္ေန႔နဲ႔ညျဖစ္ပုံ
နဲ႔ရာသီဥတုေတြျဖစ္ပုံကိုျပတာပါ
2 - ေနာက္တခုက ေတာ့ ကမၻာႀကီးမိမိ၀င္ရုိးေပၚမွာ ၂၃.၅ ဒီဂရီတိမ္ေစာင္းျပီးလည္
လ်က္နဲ႔ေနကိုပတ္ေနတဲ့အတြက္ ေနေရာင္ျခည္ကိုကမၻာရဲ့ဘယ္တျခမ္းကဘယ္အခ်ိ္္န္မွာ
ဘယ္လိုရရွိသလဲဆိုတာကိုျပတဲ့ပုံပါ
ကဲဆက္ျပီး ေနသြားရာလမ္းေႀကာင္းကိုျပတဲ့လတၱီတြတ္မ်ဥ္းေတြနဲ႔အခ်ိန္နာရီကိုတြက္ခ်က္
ေဖၚျပတဲ့ ေလာင္ဂ်ီတြတ္မ်ဥ္းေတြအေၿကာင္းလက္ျပီးေလ့လာႀကရေအာင္ေနာ္





3
 Latitude မ်ဥ္းမ်ားအေႀကာင္း 

- လတၱီတြတ္မ်ဥ္းဆုိတာေတြက ေျမပုံေပၚမွာ အလ်ားလုိက္ဆဲြထားတဲ့မ်ဥ္းေတြျဖစ္ျပီး
အလယ္တဲ့တဲ့ အီေကြတာေပၚမွာ သုည ဒီဂရီ သတ္မွတ္ျပီးေျမာက္ဘက္ကို မ်ဥ္းေပါင္း ၈၀
ေတာင္ဘက္ကို မ်ဥ္းေပါင္း ၈၀ ေရးဆဲြထားတယ္ကဲြ
လတၱီတြတ္မ်ဥ္းေတြဟာကမၻာႀကီးကိုအလ်ားလုိက္ပတ္ေနတဲ့မ်ဥ္းေတြျဖစ္ျပီး ကမၻာႀကီးရဲ႔အလယ္
တဲံ့တဲ့မွာ ၀ံ မ်ဥ္းျဖစ္ျပီးအ၀န္းအားျဖင့္အႀကီးဆုံးျဖစ္တယ္ ေျမာက္ဘက္ကို ဒီကရီ လတၱီတြတ္
ကေန ၈၀ လတၱီတြတ္အထိ အ၀န္းအားျဖင့္နဲနဲစီ ငယ္သြားတယ္၊ေျမာက္၀န္ရုိးစြန္းေရာက္ေနတဲ့
 ၈၀ံ လတၱီတြတ္မ်ဥ္း (  Arctic Circle ) က အ၀န္းအငယ္ဆုံးဘဲကဲြ
ေနေရာင္ျခည္ကလတၱီတြတ္မ်ဥ္း  ၀ံ ဒီဂရီ ကေန ေျမာက္ ဘက္ဘက္ ၂၃ . ဒီဂရီ အထိနဲ႔ေတာင္ဘက္ ၂၃. ဒီဂရီ အထိကိုဘဲ တိုက္ရုိက္ေနေရာင္ျခည္က်ေရာက္တယ္
၂၃. ေက်ာ္သြားတဲ့လုိင္းေတြကိုေတာ့တုိက္ရုိက္ေနေရာက္ျခည္မက်ေရာက္ဘူး
( ဆိုလုိတာက  ၂၃ . အထက္မွာ တည္ရွိတဲ့နို္င္ငံေတြေပၚမွာ ေနမြန္းတည့္ခ်ိန္မွာ ေနဟာ
 မိမိရဲ႔ဦးေခါင္းတည့္တည့္မွာ မက်ေရာက္ဘူး နဲနဲ့လုိေနတယ္ေစာင္းေနတယ္ေပါ့
ေျမာက္ဘက္ကိုပိုက်သြားေလ လတၱီတြက္ အျမင့္ပိုင္း ကိုေရာက္သြားေလေလ
ေနမြန္းတည့္ခ်ိန္မွာေနကို ခပ္ေစာင္းေစာင္းေလဘဲျမင္ရတယ္၊ ေျမာက္ဘက္ဆုံး နဲ႔ေတာင္ဘက္ဆုံး
မွာရွိတဲ့နိုင္ငံေတြဆိုရင္ ေနမြန္းတည့္ဆိုတာကုိ မုိးကုတ္စက္၀ိုင္း အဖ်ားေလးေလာက္သာတက္ပဲ
လာတာကိုေတြ႔ရတယ္၊ အဲဒီလုိ မုိးကုတ္စက္၀ို္င္း ေလာက္သာတက္ေနတာကို   လတိတိျမင္ေန
ရျပီး ေနာက္ တစ္ခါေျခာက္တိတိ ေနကိုမျမင္ရဘဲ ေနျပန္တယ္
ကမၻာ့ေျမာက္ဘက္အဆုံးမွာရွိတဲ့ ေနာ္ေ၀နို္င္ငံ ၊အုိင္စလန္က်ြန္း၊ ကေနဒါနို္င္ငံ၊ အလာစကာ
တုိ႔ဟာ မတ္လ ကေန စက္တင္ဘာလ အထိ ေနကို မ၀င္တဲ့နို္င္ငံမ်ားျဖစ္ႀကတယ္
4

- တုိက္ရုိက္ေနေရာင္ျခည္ဟာ ၀ံ ဒီဂရီ အီေတြတာေပၚမွ မတ္လ ၂၁ ရက္ ၂၂ ရက္မွာ တည့္မတ္စြာ
က်ေရာက္တယ္၊ အဲဒီေနာက္ ေျမာက္ဘက္ကိုတေျဖးေျဖးေရြ႔သြားတယ္ ၊ေနာက္ေတာ့
- ဇြန္လ ၂၀ ရက္ နဲ႔ ၂၁ ရက္မွာ တည့္မတ္စြာက်ေရာက္တယ္။ေနာက္ေတာ့ ေတာင္ဘက္ကုိ
တေျဖးေျဖးျပန္ေရြ႔လာျပီး အီေကြတာေပၚပိုျပန္ေရာက္လာတယ္
- အီေကြတာေပၚမွာ  စက္တက္ဘာ ၂၂ ရက္ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ တည့္မတ္ေနေရာင္က်ေရာက္တယ္
 ( မွတ္ခ်က္ အဲဒီအခ်ိန္ကလေတြဟာ ေျမာက္ကမၻာျခမ္းအတြက္ ေနြရာသီေတြေပါ့ )
ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေနတဲ့ ေတာင္ကမၻာျခမ္းကနိုင္ငံေတြအတြက္ကေတာ့ တိုက္ရိုက္ေနေရာင္ျခည္
မရတဲ့ေဆာင္းရာသီေပါ့ )
 - စက္တင္ဘာ ၂၃ ရက္ကေန ေနရဲ႔တုိက္ရုိက္က်ေရာက္မွဳဟာတေျဖးေျဖးေတာင္ဘက္ကိုေရြ႔
သြားလုိက္တာ  ဒီဇင္လာလ ( ၂၃ ) ရက္ဆိုရင္ ေတာင္ဘက္ ၂၃ . ဒီဂရီေပၚအထိက်ေရာက္တယ္
 အဲဒီကေန႔ေတာင္ဘက္ကိုဆက္မေရြ႔ေတာ့ဘက္  ၀ံ ဒီဂရိ ရွိတဲ့အီေကြတာဘက္ကိုျပန္ေရြ႔သြားတယ္
 ဒါေႀကာင့္ စက္တင္ဘာ လကစျပီး ေအာက္တိုဘာ -နို၀င္ဘာဒီဇင္ဘာ လေတြဟာ ေတာင္ကမၻာျခမ္းက နိုင္ငံေတြအတြက္  ေနြရာသီေပါ့
(ဆန္႔က်င္ဘက္အေနနဲ႔ေျမာက္ကမၻာျခမ္းကနို္င္ငံေတြကေတာ့ ေဆာင္းရာသီေပါ့ )
အဲဒါကိုႀကည့္ျခင္းအားျဖင့္ လတၱီတြတ္မ်ဥ္းေတြက  ရာသီဥတုကိုေဖၚျပေနတဲ့မ်ဥ္းေတြျဖစ္တယ္
ဆုိတာသိရတယ္
ေနာက္တစ္ပတ္က်ရင္ ေလာင္ဂ်ီတြတ္မ်ဥ္းမ်ားအေႀကာင္းဆက္ျပီးေလ့လာႀကမယ္
- Longitude   ေလာင္ဂ်ီတြတ္မ်ဥ္းမ်ားအေႀကာင္း
ေလာင္ဂ်ီတြတ္မ်ဥ္းေတြကေတာ့ေျမပုံမွာ  ေတာင္ေျမာက္ ေရးဆဲြထားတဲ့မ်ဥ္းေတြျဖစ္တယ္
အဂၤလန္နိင္ငံလန္ဒန္ျမိဳ႔ရဲ႔ေတာင္ဘက္ (  Greenwich ) ဂရင္းနစ္ျမိဳ႔က ေန ၀ံ ဒီဂရီမ်ဥ္း
သတ္မွတ္ျပီးအေရွြဘက္ကို မ်ဥ္းေပါင္း ၁၈၀ အေနာက္ဘက္ကို မ်ဥ္းေပါင္း ၁၈၀ ေရးဆဲြထား
တယ္။
5
ေလာင္ဂ်ီတြတ္မ်ဥ္းမ်ားဟာေတာင္ေျမာက္ေရးဆဲြထားတာျဖစ္လုိ႔ မ်ဥ္းေတြအားလုံးဟာေတာင္ဘက္
၀င္ရုိးစြန္းနဲ႔ေျမာက္ဘက္၀င္ရုိးစြန္းမွာလာဆုံႀကတယ္ ။ေလာင္ဂ်ီတြတ္မ်ဥ္းေတြဟာအခ်ိန္ကိုေဖၚျပတဲ့
မ်ဥ္းေတြလဲျဖစ္တယ္၊ ျမိဳ႔တစ္ျမိဳ႔နဲ႔တစ္ျမိဳ႔ေလာင္ဂ်ီတြတ္မ်ဥ္းဘယ္ေလာက္ကြာျခားသလဲဆိုတာသိရင္
အဲဒီ နွစ္ျမိဳ႔ရဲ႔အခ်ိန္ကို တြက္ခ်က္ယူလုိ႔ရတယ္ ( ေလာင္ဂ်ီတြတ္မ်ဥ္းတလိုင္းနဲ႔တစ္လုိင္းက မိနစ္စီ
ကြာတယ္ ( တြက္ခ်က္ပုံ တြက္ခ်က္နည္းက ရွင္းပါတယ္ )
ေနက ၂၄ နာရီကုိ  တစ္ပတ္ရေအာင္ပတ္တယ္ ( ၂၄ နာရီကို တစ္ရက္ေပါ့ ) မိနစ္အေနနဲ႔တြက္ရင္
၂၄ နာရီ x ၆၀ မိနစ္ =  ၁၄၄၀ မိနစ္  ရတယ္
ေလာင္ဂ်ီတြတ္မ်ဥ္းေပါင္းက  ၃၆၀  ရွိေတာ့ 
၁၄၄၀ မိနစ္ကို ၃၆၀  နဲ႔ စားလုိက္ရင္  ( ) မိနစ္ ရတယ္
ေလာင္ဂ်ီတြတ္မ်ဥ္း စဆဲြတဲ့၀ံမ်ဥ္းေနရာ Greenwich ဂရင္းနစ္ျမိဳကိုအဆဲြျပဳျပီး စံေတာ္ခ်ိန္
သတ္မွတ္တာကိုလဲ ဂရင္းနစ္စံေတာ္ခ်ိန္လုိ႔ေျပာတယ္ ( ကမၻာ့စံေတာ္ခ်ိန္စသတ္မွတ္တဲ့မ်ဥ္းေပါ့)
 ( နိုင္ငံတစ္နုိင္ငံအတြင္း ေလာင္ဂ်ီတြတ္ဘယ္ကေလာက္ဘဲျခားျခားတစ္ခ်ိန္ထဲသတ္မွတ္သုံးစဲြ
တာကိုေတာ့ ေဒသခ်ိန္ေတာ္ခ်ိန္ ( Locltime ) လုိ႔ေခၚပါတယ္၊
ေလာင္ဂ်ီတြက္   လတၱီတြက္မ်ဥ္းေတြဟာ နို္င္ငံ တစ္နို္င္ငံ ျမိဳ႔တစ္ျမိဳ႔ရဲ႔ တည္ေနရာကို လတၱီြတြတ္
ဘယ္ဒီဂရီ နဲ႔ ဘယ္ဒီဂရီအႀကား  ေလာင္ဂ်ီတြတ္ ဘယ္ဒီဂရီနဲ႔ဘယ္ဒီဂရီအ႕ႀကားမွာတည္ရွိတယ္ဆုိ
တာကိုေျပာရင္ ေျမပုံေပၚမွာ ရွာလုိ႔ရတယ္ )
ဥပမာ  ( ျမန္မာနို္င္ငံသည္ အေရွ႔ေလာင္ဂ်ီတြတ္ ၉၂.  မွ ၁၀၁.၁၇  နွင့္ ေျမာက္လတၱီတြတ္ . မွ           ၂၈ . ၅၄ အႀကား တြင္တည္ရွိတယ္လုိ႔  တည္ေနရာကိုေဖၚျပႀကပါတယ္။
ေလာင္ဂ်ီတြတ္မ်ဥ္းလတၱီတြတ္မ်ဥ္းေတြဟာကုိယ္ဘယ္ေနရာမွာေရာက္ေနတယ္ဆိုတာကို
ေဖၚျပတဲ့အခါမွာအလြန္အသုံး၀င္ပါတယ္။ ပင္လယ္ထဲမွာေရာက္ေနတဲ့သေဘ ာၤတစ္စင္းဟာ ဒုကၡ
ေရာက္ေနလုိ႔ အကူအညီလုိခဲ့ရင္  မိမိသေဘၤာဘယ္ေနရာမွာေရာက္ေနတယ္ဆိုတာကိုေဖၚျပျပီး
မွအကူအညီေတာင္းရပါတယ္၊ ( ဥပမာ လတၱီတြတ္ ဘယ္ေလာက္နဲ႔ေလာင္ဂ်ီတြတ္ ဘယ္ေလာက္
ဘယ္ေလာက္အႀကား မွာေရာက္ေနတယ္ဆုိတာကုိေဖၚျပျပီးေျပာရပါတယ္၊
ဒါမွ အကူအညီေပးမဲ့သူေတြကေျမပုံေပၚမွာရွာနို္င္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလုိ ေလာင္ဂ်ီတြတ္ လတၱီတြတ္မ်ဥ္းေတြကိုတြက္ခ်က္နို္င္ဘို႔အတြက္ သိပၸံရွင္မ်ားက နွစ္ေပါင္း
အေတာ္ႀကားေအာင္စမ္းသပ္ခဲ့ရတာပါ။
ေလာင္ဂ်ီက်ဳဒ္ ကိုသိႏို္င္ဖို႔ ညအခါမွာ ၾကယ္ေတြကိုေလ့လာၿပီး ေန႔အခါမွာ ေနရဲ့ အေနထားနဲ႔ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာတြက္ခ်က္ခဲ့ပါတယ္။

6

 ၁၆ရာစုႏွစ္မွာ ေတာ့ လရဲ့အေနထားကိုၾကည့္ၿပီးတြက္ခ်က္ဖို႔ နကၡတၱေဗဒ ပညာရွင္တဦး
က အႀကံေပးပါတယ္။ ေကာင္းကင္ျပင္က လနဲ႔ ၾကယ္ေတြဆက္သြယ္ေနတဲ့ေျမပံုကို ထုတ္ဖို႔ ၿဗိတိသွ်ေတာ္၀င္ နကၡတၱေဗဒပညာရွင္ John Flamsteed ကပထမဆံုးက်ိဳးစားခဲ့ၿပီး ၁၇၆၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ Nevil Maskelyne က ေရေၾကာင္းနဲ႔ နကၡတၱလမ္းညႊန္ Nautical Almanac and Astronomical Ephemeris ကိုထုတ္ျပန္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ ကိုယ္ဘယ္ေနရာကိုေရာက္
ေနတယ္ဆိုတာကို ၾကယ္၊ လ အကူအညီေတြနဲ႔ တြက္ခ်က္ႏို္င္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ တခါတြက္ရင္ သံုးေလးနာရီ အခ်ိန္ယူရပါတယ္။
၁၇၃၀မွာ John Harrison က ေလာင္ဂ်ီက်ဳဒ္ကိုျပႏို္င္တဲ့ နာရီကိုထြင္ႏို္င္ဖို႔ စက်ိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ငါးႏွစ္အၾကာမွာ အလြန္ရႈပ္ေထြးၿပီး အေလးခ်ိန္ ၃၄ကီလိုရွိတဲ့ ကရိယာကိုရခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ခုႏွစ္ႏွစ္အၾကာမွာ ပထမနာရီထက္ပိုေသးေပမဲ့ ပိုၿပီးေလးတဲ့ နာရီကိုရခဲ့ၿပီး ေနာက္အႏွစ္
၂၂ အၾကာ ၁၇၅၇ ခုႏွစ္မွာေတာ့ လက္ထဲမွာ ဆုပ္ကိုင္ႏိုင္တဲ့အရြယ္ ပင္လယ္ျပင္ထဲမွာ ဘယ္ေလာင္ဂ်ီက်ဳဒ္ကို ေရာက္ေနတယ္ ဆိုတာကို ေျပာႏိုင္တဲ့ ကရိယာ Chronometer ခရိုႏို္မီတာကိုထြင္ႏို္င္ခဲ့ပါတယ္။
ခုေခတ္မွာ Global Positioning System - GPS လို႔ေခၚတဲ့ ကိုယ္ေရာက္ေနတဲ့ ေနရာကို ၿဂိဳဟ္တုကတဆင့္ တြက္ခ်က္ေပးတဲ့ စံနစ္ကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သံုးေနၾကေပမယ့္ ၁၈၁၅ ခုႏွစ္ေလာက္မွာေတာ့ ကမာၻတ၀ွမ္း သမုဒၵရာျပင္ေတြထဲမွာ ဒီခရိုႏိုမီတာေပါင္း ငါးေထာင္ေလာက္သံုးၿပီး သြားလာေနခဲ့ရတာပါ။
John Harrison ရဲ့ နာရီေတြထဲက ပထမဆံုးနာရီ သံုးလံုးကို အဂၤလန္ Greenwich က Old Royal Observatory လက္ေဟာင္း ေတာ္၀င္စူူးစမ္းေလ့လာေရးဌာန မွာ ျပသထားၿပီး ဒီနာရီေတြဟာ ကေန႔ထိ အခ်ိန္မွန္ကိုျပသေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေႀကာင့္ လူတို႔ေန႔စဥ္သြားလာလွဳတ္ရွားေနတဲ့ေနရာတို္င္းမွာ အလြန္အေရးႀကီးအသုံး၀င္တဲ့
ေလာင္တီက်ဳနဲ႔လတၱီတတ္မ်ဥ္းေတြအေႀကာင္းကုိ  ပထ၀ီ၀င္ ကႀကီးခေကြး ဆိုျပီး အေျခခံပထ၀ီ၀င္
ကို တင္ျပလုိက္ရပါတယ္

တကၠသိုလ္ေမာင္သုည  ( ပထ၀ီ၀င္  )