ေလာကဓမၼဂ်ာနယ္
|
နေမာ တႆ
ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ
ေဆာင္းပါးအမွတ္ ( ၁)
မေနာကံကိုမလြန္က်ဴေအာင္ေစာင့္ထိန္းနို္င္တာ
၀ိပႆနာ
ဗုဒၶသည္
စိတ္ကိုိအထူးေစာင့္ႀကည့္ျခင္းဟူေသာ ၀ိပႆနာအလုပ္ လုပ္ႀကရန္ ၁၇၉၂ ႀကိမ္မွာႀကား
ေတာ္မူခဲ့ပါသည္၊
၀ိပႆနာရွဳနည္း-မူေသစည္း
၁ -
၀ိပႆနာဥာဏ္ဆိုတာ-ဘယ္ဟာရွဳ၍ျဖစ္သနည္း
၂ -
စဲြလမ္းနို္င္ရာ-ငါ့ခႏၶာ-မွန္စြာရွဳ၍ျဖစ္သတည္း။
၃ - ဘယ္အက်ိဳးငွါထုိခႏၶာ-ဘယ္ခါရွဳရပါသနည္း
၄ - မစဲြဘုိ႔ရာျဖစ္ဆဲမွာ-မွန္စြာရွဳရပါသတည္း။
၅ -
ျဖစ္ခိုက္မရွဳရုပ္နမ္စု-စဲြမွဳ၀င္ေရာက္သည္
၆ - ျမဲတယ္-ေကာင္းတယ္-
ငါေကာင္းနွယ္-တကယ္ထင္တတ္သည္
၇ -
ျဖစ္တို္င္းမွတ္စုရုပ္နမ္စု-စြဲမွဳကင္းေပ်ာက္သည္
၈ - မျမဲဆင္းရဲသေဘာဘဲ -
ဥာဏ္ထဲရွင္းေတာ့သည္
၉ -
စဲြမွဳကင္းေပ်ာက္-မဂ္လမ္းေပါက္-ဆုိက္ေရာက္နိဗၺာန္ျပည္
၁၀ -
၀ိပႆနာရွဳနည္းမူေသနည္း-သိမ္းဆည္းထားရမည္။
(ေက်းဇူးရွင္မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး
)
၁ - ကိုယ္အမူအရာျပဳတို္င္းမွာ-
မွန္စြာသိရမည္။ ( ကာယာနဳပႆနာ )
၂ -
စိတ္အမူအရာျဖစ္တိုင္းမွာမွန္စြာသိရမည္ ( စိတၱာနဳပႆနာ)
၃ - ေကာင္း ဆုိး လတ္ပါ - ေ၀ဒနာ -
မွန္စြာသိရမည္ ( ေ၀ဒနာနဳပႆနာ )
၄ -
သေဘာတရားထင္ေပၚျငားပိုင္းျခားသိရမည္ ( ဓမၼာနဳပႆနာ )
(ေက်းဇူးရွင္မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး
)
ေဆာင္းပါးအမွတ္ ( ၂ )
၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ရန္ႀကိဳတင္သိထားသင့္ေသာအခ်က္အလက္မ်ား
၁ - သမုတိသစၥာ နွင့္ ပရမတၳသစၥာတရား
၂ - ရုပ္ နွင့္ နမ္ ( ၀ါ )
ခႏၶာ ၅ ပါး
၃ - ဒိ႒ိအယူ - မွားယြင္းေသာအယူ
၄ -
အေႀကာင္းနွင့္အက်ိဳးဆက္စပ္မွဳသေဘာတရားမ်ား ( ပဋိိစၥသမုပၸါဒ္တရား)
၅ - အျဖစ္နွင့္အပ်က္တရား (
ျဖစ္ပ်က္သေဘာ ) တရား
အထက္ပါသေဘာတရားမ်ားကိုဥာဏ္ထဲတြင္ဦးစြာသိရွိရွင္းလင္းထားဘုိ႔လုိအပ္ပါသည္
ဘုရားေဟာႀကးထားေသာတရားမ်ားသည္ပရမတၳတရားမ်ားအေပၚတြင္အေျခံ၍ေဟာ
ႀကားထားေသာတရားမ်ားျဖစ္သျဖင့္၊ပရမတၳသစၥာကိုဥာဏ္ထဲရွင္းလင္းစြာသေဘာမေပါက္
လ်ွင္၊၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ရာတြင္ခရီးေရာက္မည္မဟုတ္ပါ၊
|
သမုတိသစၥာ ( ပညတ္ - အမည္ )
အမည္နာမတပ္၍ေခၚေ၀ၚသမုတ္ထားေသာအရာမ်ား
လူ
- နတ္ - ျဗဟၼာ - ပုဂၢိဳလ္ - သတၱ၀ါ - ငါ - သူ -
ေယာက်္ား
- မိန္းမ - စသည္မ်ား
ပုံသ႑ာန္-ရွိသည္၊အေလးခ်ိန္ရွီသည္၊သာမန္မ်က္ေစ့
ျဖင့္ျမင္နို္င္သည္၊ကို္င္တြယ္၍ရသည္။
မ်က္လုံးျမင္ခႏၶာဟုေခၚသည္၊
ေလာကီအတြက္အမွတ္တရားျဖစ္သည္
ဒါန-သီလ-သမထ
- အတြက္အမွန္တရား
သီလမပ်က္ရုံမွန္သည့္အမွန္တရား
သာျဖစ္သည္
|
ပရမတၳသစၥာ
( အမွန္တကယ္အရွိတရား )
သာမန္မ်က္စိနွင့္မျမင္နို္င္
( ဥာဏ္မ်က္စိသျဖင့္ေတြး
ႀကည့္မွျမင္နို္င္သည္)
ခႏၶာ
( ၅ ) ပါး
ရုပ္ ( ၁ ပါး )
နမ္ခႏၶာ ( ၄ ) ပါး ( ေ၀ဒနာ၊သညာ၊သခၤါရ၊၀ိညာဏ္)
ဥာဏ္ျမင္ခႏၶာဟုေခၚသည္။
ေလာကုတၱရာက်င့္စဥ္အတြက္အမွန္တရား
၀ိပႆနာက်င့္စဥ္အတြက္အမွန္တရား
နိဗၺာန္ေရာက္သည့္တို္င္အမွန္တရားျဖစ္သည္
|
ထုိသစၥာတရား ( ၂ )
ပါးသည္သုေနရာနွင့္မွန္ေသာတရားမ်ားျဖစ္သည္။ဘယ္အရာကိုမွမပါယ္
ေကာင္းပါ၊သူေနရာနွင့္သူအခ်ိဳးက်ေအာင္က်င့္ႀကရမည့္တရားမ်ားျဖစ္ပါသည္။
လူအခ်င္းခ်င္းဆက္ဆံသည့္အခ်ိန္တြင္သမုတိသစၥာနွင့္အခ်ိဳးက်ေအာင္ဆက္ဆံေျပာဆိုရမည္၊
ရဟန္းကိုရဟန္းလုိဆက္ဆံျပိး၊လူကိုလုိဆက္ဆံေျပာရမည္၊အားလုံးကိုခႏၶာပါးဟုဆိုျပိးတစ္ပုံစံတို္င္း
ေျပာဆိုဆက္ဆံ၍မျဖစ္ပါ၊
၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ေသာအခ်ိန္တြင္ပညတ္မ်ားမေပၚေအာင္သတိထားရွဳရမည္။
ေဆာင္းပါးအမွတ္ ( ၃ )
မိစၦာဒိ႒ိ
= မွားယြင္းေသာအယူ
အယူ
( ၃ ) မ်ိဳးရွိသည္
၁
- သကၠာယဒိ႒ိ = ခႏၶာ ၅ ပါးကို ငါ၊သူတပါး ၊ ေယာက်္ား၊မိန္းမ ၊ပုဂိၢဳလ္သတၱ၀ါယူ
ထင္မွတ္မွား
ေသာအယူ
၂
- သႆတဒိ႒ိ = ေသလြန္ျပိးေနာက္-ေနာက္ဘ၀တျဖန္ျပန္ျဖစ္ေသးသည္ဟုယူေသာအယူ၊
ဘ၀ကူးတယ္၊ဘ၀ေျပာင္းတယ္၊၊အသက္ထြက္တယ္၊ဟုယူထားေသာအယူ
၃
- ဥေစၦဒဒိ႒ိ =
ေသျပီးသည့္ေနာက္ဘာမွမျဖစ္ေတာ့ဘူး(ေသျပိးရင္ျပတ္တယ္) ဟုယူထားေသာအယူ
အဆုိပါဒိ႒ိ
( ၃ ) မ်ိဳး တစ္မ်ိးမ်ိဳးမိမိမွာရွိေနရင္၊၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ေသာ္လည္း၊ကုသို္လ္သာရ၍
တရားမရနိုင္ပါ။(
ဒါေႀကာင့္မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက၊၀ိပႆနာေနာက္ထားဒိ႒ိအရင္ခါြပါလုိ႔ေဟာ
ႀကားထားပါတယ္
)
ဒိ႒ိဘယ္လိုခါြမလဲ (
သကၠယဒိ႒ိခါြရေအာင္ )
ပညတ္နဲ႔ပရမတ္ကိုေသခ်ာစြာဥာဏ္ထဲရွင္းရင္၊သကၠာယဒိ႒ိအလုိလုိဥာဏ္ထဲရွင္းနို္င္ပါတယ္။
ပရမတ္ခႏၶာမွာ(ငါ-သူတပါးေယာက်္ား
+မိန္းမ-ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါမရွိပါ ) ခႏၶာ ၅ ပါးသာရွိပါတယ္၊
ပရမတ္ခႏၶာေပၚရာေနရာ
( ၆ ) ေနရာရွိပါတယ္ ၊
မ်က္စိ၊နား၊နွာေခါင္း၊လွ်ာ၊ကိုယ္၊စိတ္(မေနာ)တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
၁ - မ်က္လုံးမွာ =
မ်က္စိနဲ ႔အဆင္းနဲ ႔တို္က္ရင္ ျမင္စိတ္ေပၚပါတယ္
မ်က္စိက
ရုပ္၊ အဆင္းက=ရုပ္ - တို္က္လုိ႔ေပၚတဲ့ျမင္စိတ္က= နမ္ ( ရုပ္နဲ႔ နမ္ေပၚတာပါ)
ငါ-သူတပါးေယာက်္ား
+မိန္းမ-ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါမဟုတ္ပါ-မ်က္စိနဲ႔မျမင္နုိင္ပါဥာဏ္နဲ႔သာျမင္နို္င္ပါတယ္၊
ဒါေႀကာင့္ဥာဏ္ျမင္ခႏၶာလုိ႔ေခၚတာပါ။)အဲဒါပရမတ္ခႏၶာပါ
)
မ်က္လုံးမွာေပၚတဲ့ခႏၶာကမ်က္လုံးမွာဘဲခ်ဳပ္ပါတယ္၊ခဏဘဲေပၚျပိးခဏဘဲခ်ဳပ္ပါတယ္၊တစ္ျခားဒြါရကိုမ
ေျပာင္းပါ၊
၂ - နားမွာ = နားနဲ ႔အသံနဲ
႔တို္က္ရင္ ႀကားစိတ္ေပၚပါတယ္
နား
ရုပ္၊ အသံက=ရုပ္ - တို္က္လုိ႔ေပၚတဲ့ႀကားစိတ္က= နမ္ ( ရုပ္နဲ႔ နမ္ေပၚတာပါ)
ငါ-သူတပါးေယာက်္ား
+မိန္းမ-ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါမဟုတ္ပါ-မ်က္စိနဲ႔မျမင္နုိင္ပါဥာဏ္နဲ႔သာျမင္နို္င္ပါတယ္၊
ဒါေႀကာင့္ဥာဏ္ျမင္ခႏၶာလုိ႔ေခၚတာပါ။)အဲဒါပရမတ္ခႏၶာပါ
)
နားမွာေပၚတဲ့ခႏၶာကနားလုံးမွာဘဲခ်ဳပ္ပါတယ္၊ခဏဘဲေပၚျပိးခဏဘဲခ်ဳပ္ပါတယ္၊တစ္ျခားဒြါရကိုမ
ေျပာင္းပါ၊
၃ - နွာေခါင္း =
နွွာေခါင္းနဲ ႔အနံ ႔နဲ ႔တို္က္ရင္ နံစိတ္ ၊ ေမွြး စိတ္ေပၚပါတယ္
နား
ရုပ္၊ အသံက=ရုပ္ - တို္က္လုိ႔ေပၚတဲ့ႀကားစိတ္က= နမ္ ( ရုပ္နဲ႔ နမ္ေပၚတာပါ)
ငါ-သူတပါးေယာက်္ား
+မိန္းမ-ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါမဟုတ္ပါ-မ်က္စိနဲ႔မျမင္နုိင္ပါဥာဏ္နဲ႔သာျမင္နို္င္ပါတယ္၊
ဒါေႀကာင့္ဥာဏ္ျမင္ခႏၶာလုိ႔ေခၚတာပါ။)အဲဒါပရမတ္ခႏၶာပါ
)
နွာေခါင္းမွာေပၚတဲ့ခႏၶာကနွာေခါင္းမွာဘဲခ်ဳပ္ပါတယ္၊ခဏဘဲေပၚျပိးခဏဘဲခ်ဳပ္ပါတယ္၊တစ္ျခားဒြါရကိုမ
ေျပာင္းပါ၊
၄ - လ်ွာမွာ = လွ်ာ နဲ ႔အစာနဲ ႔တို္က္ရင္ စားစိတ္ေပၚပါတယ္
လွ်ာကရုပ္၊
အစာက=ရုပ္ - တို္က္လုိ႔ေပၚတဲ့စားစိတ္က= နမ္ ( ရုပ္နဲ႔ နမ္ေပၚတာပါ)
ငါ-သူတပါးေယာက်္ား
+မိန္းမ-ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါမဟုတ္ပါ-မ်က္စိနဲ႔မျမင္နုိင္ပါဥာဏ္နဲ႔သာျမင္နို္င္ပါတယ္၊
ဒါေႀကာင့္ဥာဏ္ျမင္ခႏၶာလုိ႔ေခၚတာပါ။)အဲဒါပရမတ္ခႏၶာပါ
)
လွ်ာမွာေပၚတဲ့ခႏၶာကလွ်ာမွာဘဲခ်ဳပ္ပါတယ္၊ခဏဘဲေပၚျပိးခဏဘဲခ်ဳပ္ပါတယ္၊တစ္ျခားဒြါရကိုမ
ေျပာင္းပါ၊
၅ - ကိုယ္မွာ =
ကိုယ္အေရျပားနဲ ႔ေတြ႔ထိစရာနဲ ႔တို္က္ရင္ ယား၊ နာ၊ ေကာင္း၊စိတ္ေပၚပါတယ္
ကိုယ္က
ရုပ္၊ ေတြ႔ထိတာက=ရုပ္ - တို္က္လုိ႔ေပၚတဲ့ႀကားစိတ္က= နမ္ ( ရုပ္နဲ႔ နမ္ေပၚတာပါ)
ငါ-သူတပါးေယာက်္ား
+မိန္းမ-ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါမဟုတ္ပါ-မ်က္စိနဲ႔မျမင္နုိင္ပါဥာဏ္နဲ႔သာျမင္နို္င္ပါတယ္၊
ဒါေႀကာင့္ဥာဏ္ျမင္ခႏၶာလုိ႔ေခၚတာပါ။)အဲဒါပရမတ္ခႏၶာပါ
)
ကိုယ္ေပၚမွာေပၚတဲ့ခႏၶာကကိုယ္ေပၚမွာဘဲခ်ဳပ္ပါတယ္၊ခဏဘဲေပၚျပိးခဏဘဲခ်ဳပ္ပါတယ္၊တစ္ျခားဒြါရကိုမ
ေျပာင္းပါ၊
၆ - မေနာမွာ = မေနာနဲ
႔ေတြးစရာအာရုံ နဲ ႔တို္က္ရင္ ေတြးေတာႀကံစည္စိတ္ေပၚပါတယ္
မေနာ
ရုပ္၊ ေတြးစရာအာရုံက=ရုပ္ - တို္က္လုိ႔ေပၚတဲ့ေတြးစရာအာရုံဓမၼာရုံ စိတ္က= နမ္ (
ရုပ္နဲ႔ နမ္ေပၚတာပါ)
ငါ-သူတပါးေယာက်္ား
+မိန္းမ-ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါမဟုတ္ပါ-မ်က္စိနဲ႔မျမင္နုိင္ပါဥာဏ္နဲ႔သာျမင္နို္င္ပါတယ္၊
ဒါေႀကာင့္ဥာဏ္ျမင္ခႏၶာလုိ႔ေခၚတာပါ။)အဲဒါပရမတ္ခႏၶာပါ
)
မေနာဒြါရမွာေပၚတဲ့ခႏၶာကမေနာမွာဘဲခ်ဳပ္ပါတယ္၊ခဏဘဲေပၚျပိးခဏဘဲခ်ဳပ္ပါတယ္၊တစ္ျခားဒြါရကိုမ
ေျပာင္းပါ၊
ဒီသေဘာကိုဥာဏ္ထဲရွင္းလင္းသေဘာေပါက္ရင္ရုပ္နဲ႔နမ္ကိုပိုင္းျခားသိတက္တဲ့ဥာဏ္ရပါတယ္
နာမရူပပရိေစၦဒဥာဏ္ရတယ္လုိေခၚပါတယ္၊(ခႏၶာ(၅)ပါးကို-ငါ-သူတပါး၊ေယာက်္ား၊မိန္းမ၊ပုဂၢိဳလ္၊သတၱ၀ါ
လိုထင္မွတ္မွားတဲ့
သကၠာယဒိ႒ိ
ကင္းစင္ပါတယ္။
သႆတဒိ႒ိ နဲ ႔ - ဥေစၦဒဒိ႒ိ
ဘယ္လုိခြြါမလဲ
အထက္ကေျပာခဲ့တဲ့
သကၠာယဒိ႒ိဥာဏ္ထဲေတာ့ရွင္းျပီဆုိပါေတာ့(ခႏၶာ ၅ ပါးရွိတာမွန္တယ္ ) ငါ /သူ
ေယာက်္ာ။
မိန္းမ ၊ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါမဟုတ္ဘူးလုိ႔သိရုံနဲ႔မျပိးေသးဘူး-အဲဒီခႏၶာ
ႀကီးကိုျမဲတယ္လုိယူထား
ျပန္ရင္လဲသႆတဒိ႒ိမလြတ္ေသးဘူး၊
ရွဳကြက္ထဲ၀ိပႆနာတင္ဥာဏ္နဲ႔ခႏၶာကိုရွဳလုိက္တဲ့အခါမွာ၊ရုပ္နဲ႔နမ္
နွစ္ပါးတို႔သည္၊ေပၚလာတာ
ကိုလဲေတြ႔မည္၊ပ်က္သြားတာကိုလဲေတြ႔မည္(မ်က္လုံးေပါက္တြင္ျဖစ္ေသာခႏၶာသည္မ်က္လုံးေပါက္တြင္
ျဖစ္၍မ်က္လုံးေပါက္တြင္ပ်က္သည္။နားေပါက္တြင္ေပၚေသာခႏၶာသည္နားေပါက္တြက္ေပၚ၍နားေပါက္
တြက္ပ်က္သည္၊ဒြါရေပါက္ေျပာင္း၍မေပၚနို္င္ပါ။
မ်က္လုံးေပါက္မွာေပၚလာေသာခႏၶာသည္ေပၚျပီးေပ်ာက္သြားတာပ်က္သြားတာကိုေတြ႔ေတာ့ခိုင္
တယ္ျမဲတယ္၊တည္တယ္တန္႔တယ္ဆိုတဲ့သႆတဒိ႒ိကင္းစင္ပါတယ္၊
အဲဒီပ်က္သြားေသာခႏၶာရဲ႔ေနရမွာေနာက္ထပ္ျမင္္စိတ္ခႏၶာတစ္ခုအေႀကာင္းအက်ိဳးဆက္စပ္ျပိး
ေပၚလာတာကိုသိလုိက္တဲ့အခါမွာပ်က္သြားေသာခႏၶာသည္ေနာက္တဖန္ျပန္မျဖစ္ေတာ့ဘူးလုိ႔ထင္ထားသည့္ဥေစၦဒဒ႒ိကင္းစင္သြားျပန္ပါတယ္
၊
- “ ရုပ္နမ္နွစ္ပါးတို႔၏ျဖစ္ျခင္းကိုမသိျမင္ဘဲလ်က္၊နွစ္ေပါင္းတစ္ရာႀကာေအာင္အသက္ရွင္၍ေနရ
ျခင္းထက္-ရုပ္+နမ္နွစ္ပါတို႔၏ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္းကိုသိျမင္ေသာပုဂၢိဳလ္၏တစ္ေန႔တစ္ရက္တစ္နံနက္မွ်
အသက္ရွင္၍ေနရျခင္းသည္သာ၍ျမတ္၏
“
- “ ေယာစ၀ႆသတံ ဇီေ၀ ၊ အပႆံ ဥဒယဗၺယံ
ဧကံယံ ဇီ၀ိတံ ေသေယ်ာ ပႆေတာ ဥဒယဗၺယံ “
( ခုဒၵကနိကယ္ ဓမၼပဒပါ႒ိေတာ္ ဂါထာ
၁၀၃ )
ျဖစ္
ပ်က္ မေမ႔ႀကနွင့္
ဟႏၵဒါနိ ဘိကၡေ၀ အာမႏၱယာမိ ေ၀ါ ၀ယဓမၼာ
သခၤါရာ အပၸမာေဒန သမၸေဒထ
( မဟာပရိနွွိွဗၺာာနသုတ္ )
ဘိကၡေ၀ခ်စ္သား၊ခ်စ္သမိးတိုိ႔ပရိနိဗၺာန္၀င္ခါနီးအခုလုိခ်ိန္ခါႀကီး၌
“
ခ်စ္သားခ်စ္သမီးတို႔အားေနာက္ဆုံးအေနနွင့္မွာႀကားခဲပါေပ၏၊
သခၤါ
အျမဲမျပတ္ျပဳျပင္ေနရေသာ ရုပ္နမ္ဓမၼသခၤါရတရားတုိ႔သည္
၀ယဓမၼာ
ျဖစ္ျပီးလွ်င္ပ်က္စီးတက္ကုန္ေသာသေဘာတရားရွိႀကကုန္၏
အပၸမာေဒနမေမ့မေလ်ာ့ေသာသတိတရားျဖင့္
သမၸာေဒထ
ကိုယ္စီကိုယ္ငွ ေနရစ္ႀကကုန္ေလာ့ “
ေမာင္သုည
ဗုဒၶသာသနံ စိရံ
တိ႒တု
No comments:
Post a Comment